Neredeyse bütün süreç iyileştirme projelerinde karşımıza çıkan, üst yönetim tarafından, paydaşlar tarafından, sponsor tarafından veya proje yöneticisi tarafından sürecin niteliklerinin, mevcut durumunun ve işleyişinini daha iyi anlaşılması için oluşturulması talep edilen, çok yaygın kullanılan bir tekniktir akış diyagramı (şeması).
Oluşturulması, oldukça kolay olup, süreç iyileştirme projelerinde süreçlerdeki eksiklikleri, sürece değer katmayan aksiyonları, darboğazları iyi bir şekilde gösterdiği için kullanılması faydalıdır.
Daha resmi bir tanım yapmak gerekirse, akış şemaları bir süreç içerisinde yer alan bütün girdileri, karar noktaları, alınan kararları, çıktıları ve alınan aksiyonları içererek sürecin kağıt üzerinde özet bir gösterimini sunan tekniktir. Niteliklerine göre belirlenen değişik şekillerde kutuların akış yönü gösterilen oklarla birbirine bağlanması suretiyle oluşturulur.
Sürecin gereksinimlerinin karşılanabilmesi için yapılması gereken birtakım mantıksal işlemin dizilimine akış adı verilir. PMBOK tarafından kalite yönetiminin planlanması ve kalitenin kontrolü süreçlerinde araç ve teknik olarak kullanılması önerilmiştir.
Akış şemasının oluşturulması oldukça basittir ve heerhangi bir yazılım kullanmaya ihtiyaç duyulmaksınız yalnızca bir kalem ve kağıtla tek kişi tarafından oluşturulabilir. Buna göre ilk yapılması gereken şey süreci zihinde canlandırmaktır. Zaten akış şemalarının bir diğer adı da süreç haritasıdır. Daha sonra alınacak aksiyonların süreç içerisindeki sırası ve bağımlılıkları belirlenir. Buna göre adım adım akış şeması oluşturulur.
Akış şemasının evrensel olarak kullanılan bazı ortak elemanlarını ifade eden şekiller bulunur. Bu şekillerden en sık kullanılanlarına göre elips, başlangıç ve bitiş noktalarını gösterirken, dörtgenler karar aşamalarını oklar ise akış yönünü gösterir.
Ayrıca Bakınız: Kontrol şeması nedir?