Çevik (Agile) Yaklaşım Nedir?

Çevik proje yönetimi yaklaşımı, değişikliklere daha esnek ve duyarlı olmanızı sağlayan çevik ve uyarlanabilir bir düşünce biçimidir.

Çevik yaklaşım, geleneksel plan tabanlı yaklaşımlardan çok daha esnek ve uyarlanabilir nispeten de yeni bir proje yönetimi yaklaşımıdır. Çevik yaklaşım, proje kapsamında yapılması gereken işlerin küçük artırımlarla hızlı bir şekilde sunulmasına ve projenin tamamını tek seferde sunmaya çalışmak yerine yapılacak işlerin işletme değerine göre önceliklendirilmesine dayanır.

Yeni-Proje-9
Bu yaklaşım, tüm projeyi bir kerede sunan geleneksel proje planı temelli yaklaşımlardan biraz farklıdır. Bunun yerine, proje kapsamında yapılması gereken işleri, projenin tamamını bir kerede sunmaya çalışmak yerine, yapılacak işi işletme değerine göre önceliklendirerek küçük artırımlarla sunarsınız. Bu şekilde sunduğunuz iş, ürün ve hizmetler daha kısa sürede sonuç verir.

1990 yılından itibaren kuruluşların iş gereksinimleri değişmeye başlamış ve bu süreçte giderek dinamik hale gelmiştir. Bu nedenle ihtiyaçlarına dinamik çözümler getirmeyi hedefleyen bazı kuruluşlar Çevik yaklaşımları benimseyerek başarılı sonuçlar almaya başlamıştır. Bu başarılı sonuçlar diğer firmalar ve organizasyonlar tarafından örnek alındı ve proje yönetiminde gereksinimlerin değişmesine ayak uyduran, küçük ama etkili takımlardan oluşan, sorunları küçük parçalara ayırarak, her parçayı çözerken öğrendikleriyle sürekli iyileştirme yaparak ekiplerin süreçlere katkıda bulunduğu yaklaşım giderek daha popüler oldu. Bu popularitenin bir sonucu olarak da 2001 yılında Agile (çevik) yaklaşımın özünü oluşturan dört değer ve 12 proje yönetimi ilkesi tanımlayan Agile (çevik) Manifesto yayınlanmıştır.

Buna göre proje yönetimi bu dört değer etrafında şekillenmeli ve herhangi bir proje performans alanında yer alan proje aktiviteleri yürütülürken proje yönetimi ilkeleri rehber olarak görülmelidir. 

Çevik proje yönetiminin daha çok kabul görmesi gerektiğini savunan uzmanlar tarafından da beklendiği gibi, PMP Sertifikası sınavı 2021 yılında çevik yaklaşımla ilgili önemli sayıda soruyu içerecek şekilde değiştirildi. Bu değişime nispeten geç ayak uyduran PMI'da PMBOK 7 ile çevik yaklaşımı da kapsayan bir rehber yayınladı.

Artık PMP Sertifikası sınavında adaylar çevik yaklaşım hakkında sorularla en az şelale yaklaşımına yönelik sorular kadar karşılaşacaklar.

İnsanlar tarafından, Agile (çevik) olarak adlandırılan ayrı bir metodoloji var yanılgısına sıkça düşülür. Ancak; gerçekte Agile (çevik) çok daha geniş bir anlama sahiptir, Scrum gibi tek bir ayrı metodolojiden ziyade manifesto, Agile (çevik) değerler ve ilkeler tarafından tanımlanan bir düşünce biçimidir. Agile (çevik) yaklaşım ve waterfall (şelale) yaklaşımı birbirleriyle rekabet halinde değil, birbirini tamamlayan ve alternatif oluşturan iki yaklaşım olarak nitelendirilmelidir. 

Çevik yaklaşımlarla, yapılması gereken iş iki ila dört haftalık kısa aşamalara ayrılır ve her aşamanın sonunda organizasyonu temsil eden ürün sahibi sonuçları inceler ve kabul eder. Bu, iş değeri sunumunu en üst düzeye çıkarmak için projeyi yolda tutmak için hızlı ve sürekli geri bildirim sağlar.

Proje sonunda elde edilmesi hedeflenen çıktının yüksek değere sahip bazı bileşenleri, Agile (çevik) yaklaşım sayesinde, projenin nihai çıktısının tamamlanmasını beklemeden, projenin bitiş tarihinden daha erken teslim edilebildiğinden,  Agile (çevik) yaklaşım pazar ihtiyaçlarına cevap verme süresini hızlandırır. Agile (çevik) yaklaşımda üründe meydana gelebilecek kusurları daha sonra bulmaya ve düzeltmeye çalışmak yerine  kaliteyi ürüne entegre ederek daha başlangıç aşamasında kusurlar giderilir. Başka bir deyişle, reaktif bir yaklaşımın yerine proaktif bir yaklaşım tercih edilir. 

Waterfall (şelale) yaklaşımla arasındaki temel farklardan birisi de proje gereksinimlerini ele alış biçimidir. Geleneksel bir plan tabanlı proje, verilen maliyet ve zamanlama hedefleri çerçevesinde iyi tanımlanmış gereksinimleri karşılayan bir proje sunmak için sözleşmeye dayalı bir yaklaşıma dayanır. Çok fazla değişiklikten kaçınmak için gereksinimlerin önceden ayarlanabileceği ve dengelenebileceği durumlarda iyi performans gösterir. Ancak, gereksinimleri ayrıntılı olarak tanımlamanın çok daha zor olduğu çok daha belirsiz ortamlarda iyi çalışmaz. 

Çevik yaklaşımda, proje ilerledikçe paydaşlar ve proje ekibi arasındaki sürekli ve etkin işbirliği boyunca başlangıçta tanımlanan yüzeysel gereksinimler tanımlanmış ve ayrıntılı gereksinimler ortaya konulmuştur. Böylece, projenin başlangıç süreci hızlanır ve çözümlerin iş değerini en üst düzeye çıkaran projeler sunma yeteneği artar.

Buna göre Agile (çevik) yaklaşımın temel avantajları şunlardır.
  • Uyarlanabilirlik: Değişken gereksinimlere uyum sağlayarak başarı oranını artırma.
  • Hızlı çıktı elde etme: Planlama süreçlerini azaltarak çıktı teslim süreçlerini kısaltma.
  • Değer teslimi odaklı olma: Kontrol temelli değil, değer yaratma temelli olma.

Daha birçok farklı yazıda Agile (çevik) yaklaşımın detaylarına ve içerisinde yer alan farklı metodlara değineceğiz.

Çevik Proje Yönetimi Eğitimi

Çevik proje yönetimi konusunda yorulmadan online bir eğitim almak istiyorsanız udemy eğitimleri bir opsiyon olduğu gibi, bizim önerimiz pluralsight tarafından sunulan çevik proje yönetimi eğitimi. Linkini paylaştığımız eğitim temel bir anlatım içeriyor. Ancak Pluralsight içeriğinde her seviye için onlarca çok faydalı çevik proje yönetimi eğitimi var.  Üstelik oldukça cömert bir 10 günlük ücretsiz deneme imkanı sunuyor. Bu sürede istediğiniz eğitimleri ücretsiz olarak alabiliyorsunuz. Eğer memnun kalırsanız ücretli üyelik paketlerine geçiş yapıyorsunuz.

Bir diğer çevik proje yönetimi eğitimi ise  Google ve Coursera tarafından ortak sunulan Google Çevik Proje Yönetimi Kursu. Kurs yaklaşık 22 saatlik bir eğitim sunuyor ve tamamladığınızda paylaşılabilir ve uluslararası geçerliliği olan bir sertifika sahibi oluyorsunuz. Kursu tekil olarak satın alabileceğiniz gibi, coursera plus programına kayıt olarak başka kurslarla birlikte alabilir ve daha uyguna getirebilirsiniz. Coursera plus, coursera'nın sunduğu birkaç istisna hariç çoğu kursa sınırsız erişim sağlayan bir üyelik tipi. Eğer bu opsiyonu kullanacaksanız, Çevik proje yönetimi kursu ile birlikte bir kaç kurs daha belirleyip bir takvim oluşturun ve takviminize göre coursera plus üyeliği alın. Coursera Plus programının şartlarını buradan inceleyebilirsiniz.

Çevik Proje Yönetimi sertifikasına ait diğer detaylara ise buradan ulaşabilirsiniz.