Sebep Etki Diyagramları

Proje boyunca tespit edilen risklerin veya teslimatlar oluşturulurken ortaya çıkabilecek hataların potansiyel nedenlerini ortaya koyan veri gösterimi tekniğidir. Kalite yönetiminde kullanılan 7 temel araçtan birisi olarak nitelendirilmektedir. 

Proje yönetimi süreçleri arasından kalitenin yönetilmesi ve kalitenin kontrolü süreçlerinde araç ve teknik olarak kullanılırlar. Yaygın olarak bir sebep etki diyagramı türü olan balık kılçığı veya İshikawa diyagramı adıyla anılırlar. 

Sebep etki diyagramları tipik olarak hatadan geriye doğru bakarak birtakım sorular sorulması vasıtasıyla oluşturulur. Bu sorular genellikle hatanın nasıl veya neden gerçekleştiğine dair sorular olup alt kırılımlara ulaştıkça bizi kök nedene götürecektir. Sebep etki diyagramları aynı zamanda bize karşılaşılan sorunun kaynaklandığı temel nedenleri de gösterreek bu nedenleri kategorilendirmemize yardımcı olur. Bu sayede süreci hataya götüren nedenler belli başlıklar altında gruplandırılabilir. 

Sebep etki analizi tekil olarak gerçekleştirileceği gibi, alanında uzman bir grup tarafından da yapılabilir. Çoğu alanda birden fazla kişi tarafından kök nedenlerin araştırılması hem bakış açısı, hem uzlaşı, hem de çeşitlilik açısından fayda sağlar. Sebep etki analizi her zaman sorunun tanımlanması ve sorunla ilgili bilgi toplanmasıyla başlamalıdır. Sorunun ne olduğuna dair fikir birliğine varıldıktan sonra ise sorunun kaynağı olan ana kategorilerin ne olduğu konusunda fikir yürütülür. Bu aşama nispeten kolay olsa da bazı vakalarda zorlayıcı olabilir. Genel olarak sorunların hangi konu başlıklarından kaynaklandığına dair yaygın nedenler hakkında kısa bir araştırma yaparak fikir edinebilir, işinizi kolaylaştırabilirsiniz. Kategoriler belirlendikten sonra her bir kategori için "neden?" sorusu sorulur ve alınan cevap bir alt dal olarak grafiğe eklenir. Bu işlem neden sorusuna dikkate değer bir cevap alınamayana kadar sürdürülür. Grafik tamamlandığında elinizde oldukça kullanışlı, kök nedenlere kadar inen ve bunları etkin bir şekilde gösteren bir sebep etki gösterimine sahip olacaksınız. 

Ayrıca Bakınız: Niceliksel Risk Analizi Nedir?

Varyans Analizi Nedir?

Teknik Performans Analizi Nedir?